diz

is.

1. Qıçın diz oynağı olan hissəsi, bükülən yeri. Dizlərini bükmək. – Getdim bağa üzümə; Tikan batdı dizimə. (Bayatı). Göy ot dizdən yuxarı qalxmışdı. C. M.. Diz qapağı – dizin üstündəki sümük. <Nurəddinin> sağ ayağı diz qapağından çıxmışdır. S. S. A.. <Qədir> . . ovucları ilə diz qapaqlarını ovdu, ayaqlarını oynatdı. M. C.. Diz oynağı – baldır sümüyünü bud sümüyü ilə birləşdirən oynaq. // Şalvarın, qıçın həmin yerini örtən hissəsi. Şalvarın dizləri sürtülüb.

2. Qıçın diz oynağından buda qədər olan hissəsi. Uşağı dizi üstündə oturtmaq. – . . Kərbəlayı Cəfər dizi üstə oturub üzüqoylu düşmüşdü çörəyin üstə. C. M..

◊ Diz çökdürmək, diz üstə çökdürmək – zorla tabe etmək, tabe olmağa, təslim olmağa məcbur etmək. Tarixi əzmiylə yaradanları; Niyə çökdürdünüz bu gün diz üstə? B. V.. Diz çökmək, diz üstə çökmək – 1) dizlərini yerə dayayaraq oturmaq və ya təzim əlaməti olaraq dizlərini yerə qoyaraq əyilmək. Uşaqların əllərindən tutub gedirəm o bədbəxtin yanına, diz üstə çöküb yalvarırıq, əlac olmayır. N. V.. Məhkum ayağa qalxaraq, Abbasqulu ağanın qarşısında diz çökdü. . . Ə. Sadıq; 2) məc. tabe olmaq, itaət etmək, təslim olmaq. <Qətibə:> Əlahəzrətin özü, Qızıl Arslanın qarşısında diz çökəcəyini görəcəkdir. M. S. O.. Tarix özü şahid olub; Bu dostluğun qarşısında; Düşmənin diz çökdüyünə. R. R.. Dizə çıxmaq – həddən artıq çox olmaq. Zibil dizə çıxırdı. – Gün isti, yer qızğın, toz çıxır dizə; Çibinlər, milçəklər soxulur gözə. H. K. S.. Dizlərini qucmaq (qucub oturmaq) – məyus, aciz, naəlac bir halda oturmaq, yazıq-yazıq oturmaq. Bir neçə gün bundan əqdəm şadlığından bilmirdin nə edəsən, indi dizlərini qucub qafiləsi vurulmuş ərəbə oxşayırsan, məgər nə olub? N. V.. diz-dizə bax dizbədiz. Oturaydım dizdizə; Baxaydım gül üzünə. (Bayatı). Təbiət bizimlə durub diz-dizə; Başından keçəni danışır bizə. S. V..